Vozarev krst

Mnogi Beograđani ako ih upitate gde se nalazi Vozarev krst samo će odmahnuti glavom.

Većini je poznatiji pod imenom Crveni krst a ovaj naziv pored prvog podigutog javnog spomenika u Beogradu označava i deo centralne beogradske opštine Vračar. Mnogi Beograđani ne znaju da je ovo najstariji sačuvani spomenik u Beogradu.

Zašto je uopšte podignut i šta označava skoro niko i ne zna.

Pa da pokušamo da odgovorimo na ovo pitanje. 

Nekada je na ovom mestu stajao stari drveni krst koji je,  prema legendi, označavao mesto na kome je turski  vezir Sinan Paša 1595. godine spalio mošti svetog Save.

Drugi, pak, tvrde da je taj krst podignut u spomen čoveku koga su na tom mestu opljačkali i ubili drumski razbojnici.

Kako god bilo, izvesno je da je knjižar i knjigovezac Gligorije Vozarević (1790.–1848.), prvi srpski izdavač i knjižar, rodom iz fruškogorskog sela Ležimir, koji je otvorio prvu srpsku knjižaru pod nazivom „Biblioteka varoši beogradske, na svom imanju, a na mestu starog, drvenog, marta 1847. godine podigao nov krst.

Kako beleže tadašnje "Novine Serbske" krst je bio ukrašen ikonama Svete trojice, s jedne, i svetog Đorda, s druge strane. Vozarević je slavio Đurđevdan, pa je to potvrdio i na spomeniku, koji je podigao samo godinu dana pre svoje smrti. 

Neki izvori tvrde da je spomenik podignut u čast oslobođenja od Turaka.         

                                                                                                     

Vozarevićev krst obnavljan je više puta (1895. 1923. i 1933. godine). Poslednjom rekonstrukcijom je, po ugledu na stari crveni krst, postavljen krst od crvenog kamena, u kojem je urezano i njegovo ime: Vozarev krst.